Ana Karakterler:
- Ahmet Celal: Romanın ana karakteri, Kurtuluş Savaşı gazisi bir subay.
- Emine: Köyün en güzel kızı, Ahmet Celal'in aşık olduğu kadın.
- Mehmet Ali: Emine'nin kocası, Ahmet Celal'in eski emir eri.
- Hakkı Efendi: Köyün muhtarı, geleneksel ve tutucu bir adam.
Konu:
Yaban romanı, Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Anadolu'ya dönen bir subay olan Ahmet Celal'in yaşadıklarını anlatır. Ahmet Celal, savaşta bir kolunu kaybetmiş ve İstanbul'a dönmek istememiştir. Bu nedenle Anadolu'da bir köye öğretmen olarak atanmıştır.
Ahmet Celal, modern ve aydın bir insandır. Köye geldiğinde, geleneksel ve tutucu köylülerle arasında büyük bir fark olduğunu fark eder. Köylüler, Ahmet Celal'i yabancı olarak görür ve ona "Yaban" adını verirler.
Ahmet Celal, köylüleri eğitmek ve modernleştirmek için çaba gösterir. Köyde okul açar, okuma yazma kursları düzenler ve tarımda yeni yöntemler uygular. Fakat bu çabaları köylüler tarafından tepkiyle karşılanır.
Ahmet Celal, köyde Emine adında bir kıza aşık olur. Emine de ona aşık olsa da, babası Hakkı Efendi bu ilişkiye karşı çıkar. Hakkı Efendi, Ahmet Celal'i yabancı ve tehlikeli bir adam olarak görmektedir.
Romanın sonunda, Yunan askerleri köye saldırır. Ahmet Celal ve Emine, köyü savunmak için birlikte savaşırlar. Bu savaş sırasında Emine ve Mehmet Ali ölür. Ahmet Celal ise hayatta kalır, ancak köyü terk etmek zorunda kalır.
Romanın Özellikleri:
- Toplumsal Gerçekçilik: Romanda Kurtuluş Savaşı sonrası Anadolu'nun sosyo-kültürel durumu gerçekçi bir şekilde tasvir edilmiştir.
- Psikolojik Tahlil: Romanda Ahmet Celal'in iç dünyası ve yaşadığı psikolojik değişimler derinlemesine analiz edilmiştir.
- Dil: Romanda sade ve akıcı bir dil kullanılmıştır.
Yaban, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun en önemli romanlarından biridir. Roman, Kurtuluş Savaşı sonrası Anadolu'nun ruh halini ve modernleşme çabalarının karşısında geleneksel toplumun direncini ustalıkla anlatmıştır.