Yusuf Çifci yazdı
Coğrafya kitapları peribacası oluşan yerlerin özelliklerini sıralarken “çamurtaşı, zayıf çimentolu kumtaşı veya tüf gibi nispeten yumuşak bir kayanın kalın bir tabakasının, iyi çimentolanmış kumtaşı, kireçtaşı gibi ince bir sert kaya tabakasıyla kaplandığı alanlar” ifadelerini kullanır. Türk Dil Kurumu ise peribacası terimini, “Kolayca aşınabilen taş ve kayalardan oluşmuş, sivri kule veya piramit görünüşlü, kiminin tepesinde külah veya tepsiyi andıran bir kaya parçası bulunan yeryüzü biçimi.” şeklinde tanımlar ve “peribacası” şeklinde yani bitişik olarak yazar.
İran'daki ev partilerini yazdığım yazımı yukarıdaki bağlantıya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Dünyadaki en ünlü peribacalarının Kapadokya bölgesinde olduğunu ve her yıl yüz binlerce turisti ağırladığını biliyoruz. Tabii, coğrafi bir şekil olan peribacaları sadece ülkemizde yok. Avrupa'nın Alp bölgesinde, Fransa'nın Savoy bölgesinde, Kuzey Amerika'nın New Mexico bölgesinde de bizdeki peribacalarına benzer şekillere rastlıyoruz. Hatta kendi ülkemizde olmasına rağmen pek bilinmese de Van ilimizde de minik bir alanda peribacaları bulunuyor. Üstelik bu bölgeye Kapadokya’ya bir gönderme olarak Vanadokya deniliyor.
200 dolara İran'ı nasıl gezdiğimi öğrenmek istiyorsanız sizi yukarıdaki bağlantıya alalım.
Bu yazıda bahsi geçen peribacaları ne Kapadokya’da ne Amerika’da. Bu yazımızda pek bilinmeyen bir peribacası bölgesinden bahsedeceğiz: Kandovan. İranlılar bu bölgeyi teleffuz ederken “Kendovan” ifadesini kullansa da biz dilimize aktarılmış şekliyle kandovan diyeceğiz.
Kandovan İran’ın Osku kenti yakınlarında, Sahand Dağı eteklerinde yer alan minik bir köy. Minik bir köy diyorum çünkü 2006 nüfus sayımına göre köyde sadece 168 aile, toplamda ise 601 kişi yaşıyor. Tabii, bizdeki turistik yerlerde olduğu gibi yılın belli döneminde ziyaretçi akımına uğruyor. Bölgenin ziyaretçi uğrama sebebi ise bizim yazımınızın da konusu olan peribacaları.
Kandovan’daki peribacaları Kapadokya gibi öyle geniş alanları kaplamıyor fakat yine de bu bölge İranlıların gözdesi olmuş durumda. Hatta Kapadokya’yı görmüş olanlarınızın belki de dönüp bakmayacaktır bile.
Kandovan İran gezisinde özellikle seyahat edilecek bir nokta değil fakat Tebriz’e gelmişseniz mutlaka görmeniz gereken yerler arasında bulunuyor. Zaten ben de Kandovan’a tebriz üzerinden ulaştım. Tebriz’den yaklaşık olarak bir saatlik bir yolculuk ile buraya ulaşıyorsunuz. İran’da bilindiği gibi taksiler oldukça ucuz olduğu için ben de buraya ulaşımı taksi ile yaptım, zaten bir araç kiralamamışsanız başka bir alternatifiniz de bulunmuyor. Taksiler Tebriz’den Kandovan’a ulaşım için yaklaşık olarak 400 tümen (Temmuz 2022) bir ücret talep ediyor. Ben iyi bir pazarlık ile 300 tümen Mohsen adında şeker mi şeker bir taksici ile Kandovan’a ulaşmayı başardım.
Gelelim Kandovan’a… Kandovan sanıyorum maksimum 1 km’lik bir alana yayılmış peribacalarından oluşuyor. Bizdeki Kapadokya bölgesinde olduğu gibi bu peribacalarının içleri oyulmuş ve yaşam alanı haline getirilmiş. İnsanlar hayatlarını bu peribacalarının içlerinde sürdürüyorlar. Kandovan köyünde peribacalarının bittiği noktada bir de minik bir dere karşılıyor sizi. Zaten buraya gelen insanlar evden getirdikleri yiyecek içeceklerle bu derenin kenarında sabah erken saatlerden itibaren piknik yapıyorlar. Belki de bu yüzden Kandovan’da yeme içme mekânı neredeyse bulunmuyor. Yani buraya aç gelmeyi aklınızın ucundan bile geçirmeyin.
Kandovan köyünde yeme – içme mekanı bulunmasa da alışveriş yapabileceğiniz bol miktarda dükkan bulunuyor. Bu dükkanlarda yöresel ürünler ve hediyelik eşyalar satılıyor. Taksi şoförü Mohsen Kandovan’da alınması gereken şeylerden en öncelikli olanının bal olduğunu söyledi. Gerçekten de neredeyse her dükkanda bu bölgeye has olan ballardan satılıyor. Ben uçakla geleceğim için buradan bal almayı tercih etmedim, deneyimlemek isterseniz yine ben de size önermiş olayım.
Son olarak klasik İran rotasında değil de Tebriz rotasından hareket ile İran’ı geziyorsanız Kandovan’ı mutlaka tavsiye ederim. Sabah erken saatlerde Tebriz’den yola çıkıp öğle saatlerinde yine Tebriz’de olabilirsiniz.
Bonus: İran'ın büyüleyici şehri Yezd hakkında yazdığım yazıyı yukarıdaki bağlantıdan okuyabilirsiniz.
