Şafak Yıldız'dan sanatın "Geri Dönüş" hali

Serap Derinoğlu Yıldız yazdı

“Yeryüzüne iyi davranın. O atalarınızdan miras kalmadı, onu çocuklarınızdan ödünç aldınız.”

Kızılderili atasözü.

Temiz su kaynaklarının tükendiği, birçok canlı türünün yok olduğu, yaz ve kış olmak üzere sadece iki mevsimin yaşandığı bir dünyaya doğduğunuzu hayal edin. Yaz aylarının aşırı sıcak ve kurak kış aylarında ise kasırga, fırtına, hortum gibi felaketlerle mücadele ettiğiniz bir dünya olduğunu düşünün. Kutupların siz doğmadan onlarca yıl onca eriyip yok olduğunu, kutup ayısı, penguen, kaplan gibi bir çok canlı türünün dünyadan tüm izlerinin yok olduğunu düşünün.

Bizlerden önce yaşamış olan insanların bize böyle bir dünya bırakmalarını ister miydiniz?

Peki siz gelecekteki insanlara böyle bir dünya bırakıyor olduğunuzun farkında mısınız?

Günümüz dünyasının en önemli çevre sorununun “kürsel ısınma ve iklim değişikliği” olduğunun birçoğumuz farkındayız. Şu anda bu sorunla ilgili en azından – durdurmak için geç kalmış olabiliriz- yavaşlatmak için halen daha yapabileceğimiz birçok şey var.  Küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadelede en önemli sac ayaklarından biri olan geri dönüşüm bu sorunla mücadelede yapabileceğimiz en basit uygulamalardan biridir. Geri dönüşümle, doğaya onlarca hatta yüzlerce yılda karışabilecek olan atıkların tekrar kullanılabilir hale getirip verdiği zararı minimuma indirebilmemiz mümkün. Doğaya atılan bir plastik doğada 1000 yılda yok olurken; bu yok olma sürecinde çevreye çeşitli tahribatlar yapmakta, doğal kaynaklarımızı kirletmekte ve yok olma sürecinde açığa çıkardığı zehirli gazlar ile dünya sıcaklığının artmasına neden olmaktadır.

Mega kentelerde günlük binlerce ton ağırlığına ulaşan atık oluşmaktadır. Bu atıkları gömerek ya da yakarak yok etme seçeneği doğaya çok daha büyük zararlar vermektedir. Bu nedenledir ki bilim insanları çeşitli geri dönüşüm projeleri üretip bunları uygulamaya geçirmek için çalışmaktadırlar. Günlük çıkan bu binlerce tonluk atıklar tekrar kazanıma katılarak hem ham madde ihtiyacını karşılamakta hem de atıkların doğaya zarar vermesi engellenebilmektedir. Günden güne daha da çeşitlilik kazanan geri dönüşüm yöntemleri sürdürülebilir bir gelecek için büyük umut vadetmektedir.

Dijital Fotoğraf Sanatçısı Şafak Yıldız bu küresel sorunla ilgili farkındalık yaratmak amacıyla yola çıktığı  “Geri Dönüş” projesini gerçekleştirmiştir. Sanatçı atıkların doğadaki izlerini kendi hayal dünyasıyla birleştirmiş olduğu fotoğraf serisini bizlerle paylaşmaktadır.

İşte o çalışmalar:

Alüminyum

Doğada ortalama 100 yılda yok olmaktadır. Bu yok olma sürecinde doğaya hem zarar verir hem de geri dönüştürülmediği ve çöpe atıldığı için tekrar üretilmesindeki harcanan kaynaklar daha fazladır.

Bezelye

Bilim insanları artık ekolojik plastik üretmeyi başardılar. Sadece bezelye değil protein ve lif yönünden zengin olan mercimek, fasulye gibi sebzelerden de üretilebiliniyor. Saksıyı artık kullanmak istemiyorsanız toprağa gömmeniz yeterli 3 veya 4 ay içerisinde tamamen yok olduğunu göreceksiniz. Bu sayede çevreye plastik atık bırakmamış olursunuz.

Cam

Cam geri dönüşümde en çok kullanılan ürünlerden bir tanesi. Tekrar tekrar neredeyse hiç kayıp vermeden geri dönüştürülebilmesi mümkün. Çöpe atmak yerine doğal kaynaklarımızın tükenmemesi için toplama merkezlerine verilmesi önemli.

Kağıt

Kağıtta tıpkı cam gibi geri dönüşümde kayıpsız çıkan ürünlerden bir tanesi. Daha fazla ağaç yok olmamasını istiyorsak kullandığımız kağıtları tekrar geri dönüşüme kazandırmamız gerekli.

Kahve

Kahve telveleri mantarların oluşum süreci için gübre olarak kullanılabiliniyor. Bir kahve çekirdeiğinde odunözü, azot ve şeker gibi mantar yetiştiriciliğinde kullanılan pek çok besin maddesi vardır. Büyük kahve firmaları kahve posalarını çöpe atmak yerine varillere stok yapıp bunları geri dönüşüm tesislerine veriyor.

Kıyafet

Yırtılmış, eskimiş artık kullanılamaz hale gelen bütün kıyafetlerimizi geri dönüştürmek mümkün. Çöpe atmaktansa tekrar kullanmak daha avantajlı. Kıyafet geri dönüşümünde son zamanlarda H&M firması bu konuya inanılmaz destek sağlıyor.

Pil

Piller doğaya en çok zarar veren maddelerden bir tanesidir. Kullandığımız pil ömrünü tamamladığı zaman çöpe dahi atmamak, atık pil kutusuna atmak gerekiyor. Pillerin içerisindeki zehirli kimyasalların toprağa, denize karışmaması gerekir.

Plastik

Plastik geri dönüşümde en çok bilinen maddelerden bir tanesi, fakat en çok çöpe attıklarımızdan da bir tanesi, Sadece İstanbul'da günde 18 bin ton atık madde çıkıyor. Bunların neredeyse 3 veya 5 bin tonu plastik ürünlerden oluşuyor, yani kendi mega plastik çöplüğümüzü oluşturuyoruz.

Yumurta Kabuğu

Yumurta kabuğundan bilim adamları artık kağıt üretebiliyorlar. Bu ağaçların kesilmesinin de önüne geçen  bir buluş. Bu yüzden kullandığımız yumurtaların kabuklarını çöpe atmamak geri dönüşüme kazandırmak gereklidir.